Khó Dỗ Dành

Những hành vi vi phạm của TikTok được công bố trong kết luận kiểm tra toàn diện mạng xã hội (MXH) này tại VN được Bộ TT-TT công bố chiều 5.10.

Nhiều nội dung vi phạm

TheêucầuTikToktriểnkhaicácbiệnphápbảovệtrẻ888bo ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Cục Phát thanh - truyền hình - thông tin điện tử (PT-TH-TTĐT, Bộ TT-TT), lần đầu tiên Bộ TT-TT tổ chức kiểm tra toàn diện nền tảng xã hội xuyên biên giới cùng với sự tham gia của đại diện 6 bộ, ngành gồm: Bộ Công an, Bộ Công thương, Bộ VH-TT-DL, Bộ Tài chính, Bộ LĐ-TB-XH và T.Ư Đoàn.

NHẬT THỊNH

Đoàn kiểm tra liên ngành đã kiểm tra toàn diện TikTok từ cuối tháng 5 đến đầu tháng 6 với 4 nội dung trọng tâm, gồm: việc chấp hành các quy định về hoạt động cung cấp dịch vụ MXH cho người sử dụng tại VN; việc chấp hành các quy định về quảng cáo; việc bảo vệ bản quyền tác giả và quyền liên quan; việc tuân thủ các quy định liên quan đến hoạt động cung cấp dịch vụ thương mại điện tử (TMĐT) và việc thực hiện nghĩa vụ về thuế.

Đoàn kiểm tra đã xác lập được một số hành vi vi phạm của TikTok trong việc cung cấp các dịch vụ xuyên biên giới vào VN. Trong đó có những hành vi nổi bật về cung cấp dịch vụ MXH, về bảo vệ trẻ em. TikTok lưu trữ thông tin vi phạm pháp luật VN, gồm: các thông tin giả mạo, xuyên tạc, kích động bạo lực, kích động tệ nạn xã hội; thông tin gây hại cho trẻ em… "Quy trình kiểm duyệt nội dung chưa hiệu quả, để lọt nhiều nội dung vi phạm pháp luật VN. Cách thức phân phối, đề xuất nội dung dựa trên sự tương tác, sở thích, sự quan tâm của người dùng dễ dẫn đến việc nội dung vi phạm pháp luật VN được lan truyền với tốc độ nhanh chóng nếu được nhiều người dùng tương tác, quan tâm", Cục trưởng Cục PT-TH-TTĐT nêu rõ.

Mặc dù nền tảng xã hội này thông báo chỉ dành cho người từ 13 tuổi trở lên, nhưng TikTok vẫn cho phép trẻ em dưới 13 tuổi mở tài khoản. MXH này cũng không tổ chức tiếp nhận thông tin, đánh giá phân loại theo mức độ an toàn cho trẻ em.

Ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Cục Phát thanh - truyền hình - thông tin điện tử, Bộ TT-TT

Đáng chú ý, theo ông Lê Quang Tự Do, MXH này không có biện pháp, công cụ bảo đảm an toàn về thông tin bí mật đời sống riêng tư của trẻ em; không gửi các thông điệp cảnh báo nguy cơ khi trẻ em cung cấp, thay đổi thông tin bí mật đời sống riêng tư của trẻ em; không thực hiện việc phát hiện, loại bỏ các hình ảnh, tài liệu, thông tin không phù hợp với trẻ em, ảnh hưởng đến sự phát triển lành mạnh của trẻ em.

"Mặc dù nền tảng xã hội này thông báo chỉ dành cho người từ 13 tuổi trở lên, nhưng TikTok vẫn cho phép trẻ em dưới 13 tuổi mở tài khoản. MXH này cũng không tổ chức tiếp nhận thông tin, đánh giá phân loại theo mức độ an toàn cho trẻ em", ông Tự Do cho hay.

Về hoạt động cung cấp dịch vụ TMĐT, TikTok chưa công bố thông tin về chủ sở hữu ứng dụng trên trang chủ của ứng dụng TikTok Shop theo quy định, vi phạm quy định tại điểm đ khoản 1 điều 62 Nghị định 98/2020; chưa lưu trữ đầy đủ thông tin người bán theo quy định khi đăng ký sử dụng dịch vụ; chưa thực hiện đầy đủ việc kiểm tra, giám sát để đảm bảo việc cung cấp thông tin về hàng hóa của người bán trên sàn giao dịch TMĐT theo quy định...

Không thể xử phạt TikTok

Mặc dù TikTok có nhiều sai phạm, song Cục trưởng Cục PT-TH-TTĐT cho hay không thể xử phạt được MXH này bởi TikTok Pte.Ltd (TikTok Singapore) quản lý, vận hành TikTok tại VN.

Ông Lê Quang Tự Do thông tin: "Kết quả kiểm tra, xác minh cho thấy, Văn phòng TikTok và Công ty TikTok VN không trực tiếp tham gia hoạt động quản lý, cung cấp các dịch vụ xuyên biên giới vào VN thông qua trang web TikTok.com và ứng dụng TikTok. Việc cung cấp các dịch vụ xuyên biên giới vào VN do TikTok Singapore trực tiếp quản lý, vận hành".

Riêng đối với dịch vụ sàn giao dịch TMĐT, do Văn phòng TikTok thực hiện thủ tục đăng ký thiết lập "Sàn giao dịch thương mại" thông qua ứng dụng TikTok theo ủy quyền của TikTok Singapore, nên theo quy định về TMĐT, Văn phòng TikTok phải liên đới chịu trách nhiệm đối với các hành vi vi phạm trong việc cung cấp dịch vụ này theo quy định của pháp luật VN.

Theo ông Tự Do, trước đây TikTok chưa cung cấp thông tin hoạt động ủy quyền, chỉ khi kiểm tra, đoàn kiểm tra mới phát hiện ra TikTok mở công ty tại VN chỉ để nghiên cứu thị trường. Các nội dung biên bản, những vi phạm tại VN, TikTok VN không được gỡ mà phải gửi sang TikTok Singapore xử lý.

Với những hành vi vi phạm trên, ông Tự Do chia sẻ: "Ban đầu, đoàn kiểm tra cũng định đề xuất xử phạt, song TikTok VN lại không có quyền gì hết. Công ty TikTok VN lập ra chỉ để nghiên cứu thị trường. Vì là mô hình mới, quy định pháp luật VN chưa theo kịp, chưa xử phạt được với nền tảng xuyên biên giới nên đây là cách họ lách luật".

"TikTok Singapore không phải là đối tượng kiểm tra nhưng lại là đơn vị trực tiếp quản lý, vận hành, cung cấp dịch vụ xuyên biên giới vào VN thông qua trang web TikTok.com và ứng dụng TikTok. Vì vậy, TikTok Singapore là đơn vị chịu trách nhiệm về việc chấp hành các quy định của pháp luật VN trong việc cung cấp các dịch vụ xuyên biên giới vào VN", Cục trưởng Cục PT-TH-TTĐT nói.

Yêu cầu TikTok xóa tài khoản trẻ em

Từ những vi phạm trên, Cục trưởng Cục PT-TT-TTĐT cho biết, đoàn kiểm tra kiến nghị, yêu cầu Văn phòng TikTok chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật VN đối với hoạt động cung cấp dịch vụ sàn giao dịch TMĐT xuyên biên giới vào VN thông qua ứng dụng TikTok.

TikTok Singapore ủy quyền trực tiếp cho Văn phòng TikTok VN tham gia hoạt động quản lý, cung cấp các dịch vụ xuyên biên giới vào VN.

Đối với Công ty TNHH Công nghệ TikTok VN, đoàn kiểm tra yêu cầu TikTok Singapore ủy quyền trực tiếp tham gia hoạt động quản lý, cung cấp các dịch vụ xuyên biên giới vào VN.

Để tăng cường công tác quản lý đối với hoạt động cung cấp dịch vụ xuyên biên giới vào VN của TikTok Singapore, đoàn kiểm tra đề nghị Bộ TT-TT có biện pháp xử lý buộc TikTok Singapore khắc phục ngay các sai phạm trong việc cung cấp dịch vụ MXH, dịch vụ quảng cáo xuyên biên giới vào VN.

Theo đó, TikTok Singapore phải gỡ bỏ 100% các nội dung vi phạm pháp luật VN và có giải pháp để ngăn chặn những nội dung vi phạm đã bị chặn gỡ được đăng tải lại; bổ sung việc tuân thủ pháp luật VN vào Tiêu chuẩn cộng đồng; có thông báo định kỳ đến tất cả người dùng TikTok về việc phải tuân thủ quy định pháp luật VN, nghiêm cấm đăng tải các nội dung chống phá Đảng, Nhà nước, vi phạm pháp luật VN.

Đoàn kiểm tra liên ngành cũng cảnh báo về các chế tài xử phạt, biện pháp xử lý nếu người dùng đăng tải, chia sẻ nội dung vi phạm pháp luật (tùy theo mức độ vi phạm, tài khoản có thể bị tạm khóa, xóa vĩnh viễn…); không sử dụng thuật toán để tạo xu hướng hoặc đề xuất đến người dùng các nội dung vi phạm pháp luật VN, cấm hoàn toàn quảng cáo chính trị có nội dung chống phá Đảng, Nhà nước VN; phối hợp cung cấp thông tin để xác minh, điều tra các hành vi vi phạm pháp luật được thực hiện trên nền tảng TikTok theo quy định.

Về các biện pháp bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, ông Tự Do cho biết đoàn kiểm tra đặc biệt lưu ý triển khai xác thực thông tin tài khoản để phát hiện trường hợp trẻ em khai không đúng độ tuổi sử dụng TikTok, xóa các tài khoản trẻ em dưới 13 tuổi. Giới hạn thời gian truy cập, sử dụng TikTok với người dưới 18 tuổi, không cho phép trẻ em kiếm tiền qua TikTok.

Để bảo vệ thông tin cá nhân của trẻ em, khi đăng lên cần có sự đồng ý của trẻ em và cha mẹ, người chăm sóc, người giám hộ trẻ em hoặc video cần phải che mặt, làm mờ hình ảnh trẻ em trước khi đăng lên. Cảnh báo về độ tuổi cho các video trên TikTok, kiểm soát chặt chẽ video có nội dung nhảm nhí, độc hại, không phù hợp với lứa tuổi. Ngoài ra, TikTok cần nghiên cứu xây dựng ứng dụng dành riêng cho trẻ em (app for kid) tại VN.

Đoàn kiểm tra cũng đề nghị Bộ LĐ-TB-XH tăng cường phối hợp với Bộ TT-TT triển khai các giải pháp nhằm bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng; khai thác, vận hành hiệu quả mạng lưới ứng cứu và bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng; giám sát việc chấp hành luật Trẻ em, các quy định của pháp luật VN liên quan đến phòng chống tệ nạn xã hội của TikTok tại VN.

Tăng cường quản lý người hoạt động nghệ thuật trên TikTok

Đoàn kiểm tra đã yêu cầu Bộ Công thương có hình thức xử lý theo quy định đối với các hành vi vi phạm của TikTok Singapore và Văn phòng đại diện của TikTok Pte. Ltd trong việc cung cấp dịch vụ sàn TMĐT tại VN. Giám sát việc khắc phục sai phạm trong việc cung cấp sàn TMĐT của Văn phòng đại diện và TikTok Singapore theo kết luận kiểm tra; tăng cường giám sát hoạt động cung cấp sàn TMĐT thông qua ứng dụng TikTok tại VN.

Đoàn kiểm tra cũng đã đề nghị với Bộ VH-TT-DL tăng cường phối hợp với Bộ TT-TT quản lý người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật trên nền tảng TikTok; giám sát việc chấp hành quy định của pháp luật VN về bản quyền tác giả và quyền liên quan của TikTok tại VN.

TikTok cam kết tuân thủ quy định VN

Trước những sai phạm được đoàn kiểm tra liên ngành chỉ rõ, đại diện TikTok cam kết sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ TT-TT và các bộ ngành liên quan để thực hiện kết luận kiểm tra.

Tại buổi họp báo, ông Nguyễn Lâm Thanh, Giám đốc chính sách TikTok VN, cho biết: "Nhiều kết luận kiểm tra đã được TikTok thực hiện, một số đang được thực hiện và một số nội dung cần phải có thời gian. Về cơ bản, TikTok sẽ tổ chức để thực hiện kết luận của đoàn kiểm tra".

Theo ông Thanh, TikTok cũng nhận thấy trách nhiệm đảm bảo sự an toàn của người dùng trên mạng là điều rất quan trọng. "Trong tháng 7 - Tháng hành động về chống lừa đảo trực tuyến, chúng tôi đã truyền thông phổ biến Cẩm nang chống lừa đảo trực tuyến với 24 hình thức lừa đảo trực tuyến truyền thông tới người dùng trên nền tảng. Hiện trên TikTok đã có 1,8 tỉ lượt xem, bình luận của người dùng VN về nội dung này. Điều đó cho thấy, người dùng đã nắm được những tri thức và qua đó tránh được việc bị lừa đảo. Đây là kinh nghiệm để TikTok phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước trong việc mang lại giá trị cho người dùng VN", ông Nguyễn Lâm Thanh nói.

Ông Lê Quang Tự Do cho hay sau khi kết quả kiểm tra được ban hành, Bộ TT-TT đã làm việc với TikTok Singapore.

Phía TikTok Singapore rất thiện chí, cử lãnh đạo cấp cao sang làm việc, cam kết với Bộ TT-TT với Chính phủ để xử lý, khắc phục vi phạm theo yêu cầu của đoàn kiểm tra. "TikTok Singapore đồng ý với các yêu cầu mà đoàn kiểm tra nêu ra. TikTok cũng đã có những điều chỉnh trước mắt với những hoạt động của mình và cam kết sẽ khắc phục sai phạm và có báo cáo bằng văn bản trong thời gian 30 ngày tới", ông Tự Do nói.

Theo ông Lê Quang Tự Do, trong thời gian tới, sự phối hợp giữa các bộ ngành sẽ ngày càng chặt chẽ hơn với việc quản lý thông tin trên mạng, đặc biệt là trên các nền tảng xuyên biên giới. Trong trường hợp các nền tảng xuyên biên giới không tuân thủ quy định pháp luật của VN, không phối hợp, chắc chắn các nền tảng đó không được chào đón tại VN.

Xác minh, làm rõ vụ việc liên quan đến Facebook Vo Quoc

Liên quan đến vụ việc Facebook của đầu bếp Võ Quốc có lời lẽ xúc phạm báo chí, tại buổi họp báo, ông Lê Quang Tự Do cho hay: "Đến thời điểm này chúng tôi chưa nhận được văn bản chính thức từ Sở TT-TT TP.HCM về đề xuất đưa Facebook Vo Quoc vào "danh sách đen" (Blacklist). Hiện nay có một số vấn đề cần làm rõ hơn, chúng tôi sẽ trao đổi lại với Sở TT-TT để nắm bắt thông tin cụ thể".

Theo ông Tự Do, sau khi xảy ra vụ việc, ông Võ Quốc có những động thái đề nghị cơ quan quản lý, cơ quan báo chí xem xét đầu bếp này không phải là người trực tiếp viết những lời lẽ xúc phạm báo chí và đang chứng minh việc này.

Tuy nhiên, Cục trưởng Cục PT-TH-TTĐT cho biết: "Ông Võ Quốc phải chịu trách nhiệm quản lý tài khoản của mình. Chúng tôi đang tìm hiểu, xác minh và kiểm tra thông tin để nắm được bản chất sự việc. Nếu nội dung đúng như phản ánh của ông Võ Quốc, cơ quan chức năng sẽ có thông tin lại với cơ quan báo chí. Còn nếu không đúng, trên cơ sở kiến nghị của Sở TT-TT TP.HCM, Bộ TT-TT sẽ có thông báo với các nhãn hàng, đại lý đây là hành vi vi phạm để có hạn chế hợp tác với tài khoản này trong thời gian nhất định".

Theo ông Lê Quang Tự Do, Whitelist (danh sách được xác thực) và Blacklist là sáng kiến của Bộ TT-TT triển khai vào đầu năm 2023. Bộ TT-TT phối hợp với các doanh nghiệp, đại lý quảng cáo, các nhãn hàng lớn trong nước. Theo sáng kiến này hãy ưu tiên quảng cáo vào trang, kênh được Bộ TT-TT xác thực.

Bên cạnh đó, các nhãn hàng, đại lý quảng cáo không quảng cáo, không hợp tác với các trang, kênh, và những đối tượng có hành vi vi phạm pháp luật. Tùy theo mức độ vi phạm sẽ có các mức thời gian, mức thời hạn không hợp tác. Việc này là trên cơ sở đồng thuận của các bên, không phải là quy định bắt buộc.

"Khi chúng tôi tổ chức sáng kiến này, các nhãn hàng, đại lý quảng cáo, các công ty truyền thông và các cơ quan báo chí đều ủng hộ nhằm góp phần làm trong sạch không gian mạng và bảo vệ an toàn thương hiệu. Nếu các đơn vị đăng quảng cáo vào các trang, kênh vi phạm pháp luật, chính họ cũng bị xử phạt hành chính; đồng thời cũng bị ảnh hưởng đến thương hiệu", Cục trưởng Cục PT-TT-TTĐT nói.

Thu Hằng

TikTok dừng bán hàng trực tuyến ở Indonesia do lệnh cấm